Uçsuz Bucaksız Gökyüzünde Salınan Uçakların da Bir Hız Sınırı Var mı? Belki de Sandığımız Kadar Özgür Değillerdir!
Gökyüzü, sonsuz genişliğiyle insanı heyecanlandıran bir alan olsa da maalesef uçarken bile belirli hız limitlerine uyulması gerekiyor!
“İyi de gökyüzünde nasıl bir sınır olabilir?” sorusu aklınıza geldi, biliyoruz. Fakat durum o kadar da basit değil, her şeyde olduğu gibi bunda da kurallar var.
Uçaklar, kafalarına göre hız ayarlayamıyor.
Amerika’nın Federal Havacılık İdaresi, her türlü uçağın güvenliğini sağlamak için çeşitli hava sahası türleri için belirli hız sınırları belirliyor. Bu sınırlar, uçuş yüksekliği ve havaalanı yakınlığı gibi faktörlere göre değişiklik gösteriyor.
3.048 m deniz seviyesinin altındaki irtifada, tüm uçakların hızı, saatte 463 km ile sınırlandırılmıştır. Fakat 3.048 m üzerinde, hız sınırları Mach 1’e kadar çıkabilir. Bu da ses hızının 1.235 km/s altında uçmak anlamına geliyor, yani ses bariyerini aşmanıza izin verilmez.
Havaalanlarına yakın olan B, C ve D sınıfı hava sahalarında, hız sınırları daha da düşüktür.
Bu bölgelerde uçakların, saatte 370 km hızda seyretmesine izin veriliyor. Böylece iniş ve kalkışlar sırasında yoğun hava trafiği ve güvenlik endişeleri minimuma inmiş oluyor.
3.048 m MSL’nin (deniz seviyesi) altındaki uçuşlar, genellikle Cessna ve Piper gibi küçük uçaklarlar için. Bu tür uçaklar 3.048 m MSL’nin üzerine çıkmazlar.
Standart olarak kabul edilen hız sınırı 128 m/s olarak belirlenmiştir.
Ticari veya turboprop uçaklar için durum biraz daha farklı. Bu uçaklar, genellikle daha yüksek irtifalarda uçarlar. Bu da hızlarını daha dikkatli bir şekilde kontrol etmeleri anlamına geliyor. Özellikle 3.048 m veya daha yüksek bir irtifaya ulaştıklarında, uçağın hızını dengelemek çok önemli.
3.048 m üzerindeki uçuşlar, ses sınırı olarak bilinen Mach One hızına ulaşma potansiyeli nedeniyle dikkat gerektiren bir konu. Bu irtifanın üzerinde uçarken tüm uçakların hızı, saatte yaklaşık 1.234.367 km olan Mach One seviyesini aşmamalıdır.
Hava sahalarındaki sınırlar da farklı.
B sınıfı hava sahası, genellikle büyük havalimanlarını çevreler. 3.048 m MSL’nin altındaysanız hız sınırı 128 m/s olmalıdır. Ancak bu irtifa üzerinde uçuyorsanız, hız sınırı, ses sınırı olan Mach One’a ayarlanır.
Bu hava sahasının altında kalan alanda hiç kimse 102.8 m/s’den daha hızlı uçamaz. Bu kural, havaalanlarına giriş ve çıkışta yoğun trafik nedeniyle uygulanır.
C ve D sınıfı hava sahalarında ise hız sınırı 102.8 m/s’dir.
Bu hız sınırı, hava sahasının çevrelediği havaalanından dört deniz mili içinde ve 76.20 cm MSL’nin altında uçan tüm uçaklar için geçerlidir.
Ancak belirli istisnalar da bulunuyor. Örneğin bir uçağın minimum güvenli çalışma hızı, maksimum hız sınırından yüksekse uçak minimum güvenli çalışma hızını korumalıdır. Ayrıca kötü hava koşullarında uçarken veya başka bir uçakla aynı hizada uçarken, hız sınırları esnek olabilir.
Peki hız sınırı aşılırsa ne olur?
Bir uçak, güvenli uçuş hızını korumak veya kötü hava koşullarından kaçınmak için hızlanmak zorunda kalırsa Hava Trafik Kontrolü uçağa hız sınırını aşma izni verebilir. Ama bir uçağın hız sınırını aşması ve yavaşlaması Hava Trafik Kontrolü talimat verdiğinde gerçekleşebilir.
Talimat alınmadığı takdirde sınır aşılırsa pilot uyarı alabilir, sertifikası askıya alınabilir ve hatta cezai işlem bile uygulanabilir. Havacılık yasalarını ihlal etmek, ne yazık ki trafik cezası almak kadar basit görünmüyor. Bundan dolayı hız sınırlarını bilmek ve bunun bilinciyle hareket etmek çok önemli.
Uçaklarla ilgili diğer içeriklerimiz:
